عبدالعلی اعتمادمقدمعبدالعلی اعتمادمقدم از افراد مشهور خاندان اعتماد مقدم و از سیاسیون و صاحب منصبان دوران قاجار بود. ۱ - پیشینهعبدالعلی فرزند محمدباقر خان اعتمادالسلطنه در سال ۱۲۶۷ در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در مدارس جدید به اتمام رسانیده، پس از آن وارد مدرسه قزاقخانه شد و در اوایل مشروطیت درجه افسری گرفت. و در واحدهای مختلف قزاقخانه تا درجه سلطانی ترقی نمود. [۱]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌معاصر ایران، ج۱، ص۱۳۴.
۲ - منصبهادر ۱۲۹۰ که ژاندارمری دولتی توسط سوئدی‌ها در ایران تاسیس شد، اعتماد مقدم با درجه سلطانی در معیت سی افسر دیگر به ژاندارمری انتقال یافت و مامور تشکیل ژاندارمری در اصفهان شد. [۲]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌معاصر ایران، ج۱، ص۱۳۴.
مدتی در اصفهان بود که در نتیجه جنگ بین‌المللی موضوع مهاجرت پیش آمد. عده زیادی از افسران ژاندارمری از جمله اعتماد مقدم در زمره مهاجرین قرار گرفته [۳]
عاقلی، باقر، نخست وزیران ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ص۱۸۶، تهران، انتشارات جاویدان، چاپ ۲، ۱۳۷۴.
و در بعضی از جبهه‌ها با قوای روس و انگلیس به جنگ پرداختند. این عده از افسران چندی در کرمانشاه، بغداد، موصل و استانبول باقی ماندند تا پس از خاتمه جنگ به ایران بازگشتند. اعتماد مقدم با ارتقاء به درجه سرگردی رئیس گردان ژاندارمری اراک شد و تا کودتا در آن سمت بود. در ۱۳۰۰ در اتحاد شکل قشون و ژاندارمری دو درجه گرفته سرهنگ شد و در بعضی از مخاصمات داخلی شرکت داشت. در ۱۳۰۳ در سفر جنگی سردار سپه به خوزستان در راس یک واحد نظامی وزیر جنگ را همراهی نمود و پس از دستگیری شیخ خزعل، فرماندار نظامی دزفول شده و خلع سلاح عشایر آن منطقه به عهده او واگذار گردید. [۴]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۱۹۲، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
پس از پایان ماموریت خوزستان به ژاندارمری بازگشت و فرماندهی ژاندارمری خراسان به عهده او قرار گرفت. چند سالی در آن جا بود تا به تهران انتقال یافت و در ارتش مشغول شد. در شهریور ۱۳۲۰ در جریان اعلام حکومت نظامی در تهران و به دلیل غیبت سرپاس مختاری و با پیشنهاد سپهبد امیراحمدی حاکم نظامی تهران، چند روزی سرپرست شهربانی شد [۵]
عاقلی، باقر، خاندانهای حکومتگر ایران، ص۴۴۶، تهران، نشر نامک، چاپ ۲، ۱۳۸۶.
و در همان ماه پس از تاسیس مجدد ژاندارمری [۶]
قائم مقامی، جهانگیر، تاریخ ژاندارمری ایران، ص۳۱۳، بی‌جا، انتشارات اداره روابط عمومی‌ژاندارمری کشور، بی‌تا.
[۷]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۳۳۱، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
به معاونت آن‌جا انتخاب شد.۲.۱ - ریاست شهربانیسال ۱۳۲۱ش. پس از بیست سال توقف در درجه‌ی سرهنگی، به درجه سرتیپی رسید. [۸]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۳۴۶، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
در آذرماه ۱۳۲۱ در دوران نخست وزیری قوام‌السلطنه شهر تهران دچار آشوب و بلوا گردید و مردم برای سیر کردن شکم خود به مجلس شورای ملی حمله بردند و مغازه‌های خیابان‌ها مورد چپاول و غارت قرار گرفت. در جریان این تظاهرات که روز۱۷ آذرماه بود، حتی مردم خانه‌ی نخست وزیر را به آتش کشیدند و نظامیان مردم را به گلوله بستند. در نتیجه اوضاع آن روز سرتیپ قدر فرماندار نظامی و سرپاس رادسر رئیس شهربانی از کار برکنار شدند. سپهبد احمدی فرماندار نظامی تهران شد و سرتیپ اعتماد مقدم به ریاست شهربانی برگزیده گردید [۹]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۳۵۲، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
و در برگرداندن امنیت تلاش زیادی کرد. [۱۰]
عاقلی، باقر، میرزا احمدخان قوام السلطنه در دوران قاجاریه و پهلوی، ص۲۹۴، تهران، انتشارات جاویدان، چاپ ۱، ۱۳۷۶.
این بار هم ریاست او بر شهربانی طولی نکشید و پس از سه ماه از کار برکنار شد.۲.۲ - فرماندار نظامی تهراندر نیمه دوم سال ۱۳۲۴ که دوران آشفتگی سیاسی ایران بود، برای مبارزه با حزب توده فرماندار نظامی تهران شد. [۱۱]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۳۷۴، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
چند ماهی در آن سمت بود تا این‌که قوام‌السلطنه به نخست وزیری رسید و او را از کار برکنار نمود. [۱۲]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۶۱۱، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
در ۱۳۲۶ در دادگاهی که سرتیپ درخشانی فرمانده لشکر آذربایجان را به جرم تسلیم و سازش با پیشه‌وری محاکمه می‌کردند، سرتیپ اعتماد مقدم دادستان دادگاه بود [۱۳]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۴۰۶، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
و برای متهم تقاضای اعدام نمود؛ ولی دادگاه متهم را به حبس ابد محکوم کرد. [۱۴]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۲، ص۶۶۸، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
۳ - وفاتسرتیپ اعتماد مقدم در سال ۱۳۲۶ بازنشسته، و در ۱۳۵۲ درگذشت. [۱۵]
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ج۱، ص۱۳۵، تهران، نشر گفتار، چاپ ۳، ۱۳۷۴.
۴ - پانویس
۵ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان اعتماد مقدم» تاریخ بازیابی ۹۵/۰۳/۲۷. رده‌های این صفحه : تراجم | خاندان اعتماد مقدم | درگذشتگان سده 14 (شمسی) | رجال سیاسی عصر قاجار | کارگزاران حکومت قاجار | وزرای حکومت قاجار
|